एउटा बीट पत्रकारिताको रूपमा आजसम्म निसास्सिएर रहेको आर्थिक पत्रकारितालाई मूलधारको नेतृत्वमा पुर्याउने लक्ष्यका साथ हामी विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवसकै दिन यो विशाल सञ्चार जगतमा हाम्फालेका छौं ।
देशको अर्थ, राजनीतिसाथै अन्य धेरै आयाममा गहिरो संकुचन देखा परेको बेला ठूलो लक्ष्य लिएर सानो पाइला अघि बढाउनु पक्कै पनि चुनौतीपूर्ण काम हो । विशेष गरेर आर्थिक पत्रकारितालाई ‘बीट पत्रकारिता’बाट माथि उठाउने र देशको अर्थतन्त्रका सबै अवयवहरूमाथि स्वतन्त्र, निष्पक्ष र निर्मम ढंगबाट कलम चलाउने प्रयासको शुरुवात हामीले गरेका छौं ।
२००७ सालदेखि २०७२ सालको संविधान नबन्ने बेलासम्म देश चरम राजनीतिक अस्थीरतामा फँसेको थियो । त्यतिबेला राजनीतिक रूपमा मिसन पत्रकारिता हाबी रह्यो । संविधान बनेयता पनि अपेक्षित रूपमा राजनीतिक स्थीरता प्राप्त भएको त छैन, न त सबैले भन्ने गरेको आर्थिक समृद्धितर्फ सबै सरोकारवालाहरूबाट पाइला अगाडि बढेको छ ।
आजसम्म पनि सबै मूलधार मिडियाले राजनीतिलाई पहिलो प्राथमिकता दिएर समाचार सामग्री पस्किने चलन गएको छैन । यसै बीच खुलेका केही आर्थिक सञ्चारमाध्यमहरूमध्ये केही ठूला घरानियाँको स्वार्थमा चलेका छन् भने केही विज्ञप्तिकारितामा अल्झेको अवस्था छ ।
आर्थिक क्षेत्रलाई मूलधारको क्षेत्रको रूपमा विकास गर्न केही इमानदारीपूर्ण प्रयासहरू नभएका होइनन्, तर ती अपर्याप्त थिए र छन् । आज ५० लाख भन्दा बढी डीम्याट खाता खुलेका छन्, वाणिज्य बैंकहरूमा खुलेका एकाउन्टहरू नेपालको जनसंख्या भन्दा दोब्बर छन् । गाउँ-गाउँमा बैंकिङ प्रणाली पुगेको छ भने स्मार्ट फोनमार्फत हात-हातबाट दैनिक अर्बौंको कारोवार भइरहेका छन् ।
जसरी आर्थिक क्षेत्रमा सूचना प्रविधिको विकास तीव्र गतिमा भइरहेको छ, सञ्चारमाध्यमहरूले त्यसको विकासक्रम भन्दा एक कदम अघि बढेर नीति निर्माण तहलाई नै झक्झक्याएर उपयुक्त नीतिको पैरवी गर्नुपर्दथ्यो । बरू अहिलेको अवस्थामा सञ्चार जगत समय भन्दा पछि हिँडिरहेको प्रतीत हुन्छ ।
यिनै व्यवसायीक र क्षमताजन्य कमजोरीका कारण आज सामाजिक सञ्जाललगायत कतिपय प्लेटफार्ममा पत्रकारिता र पत्रकारको आलोचना हुने गरेको छ । प्रत्येक राजनीतिक र आर्थिक परिवर्तनको साक्षी मात्र होइन, नेतृत्वकर्ताकै भूमिकामा रहेको नेपाली प्रेस जगत आज आलोचनाको केन्द्रमा आउन किन बाध्य भयो, त्यसको समीक्षा जरुरी रहेको हाम्रो ठम्याइ छ ।
अर्को कुरा, भूकम्प र त्यसपछिको भारतीय नाकाबन्दी, कोभिड-१९ को प्रभाव र नीति निर्माणकर्ताहरूको अदूरदर्शीताका कारण नेपालको आर्थिक क्षेत्र अहिले सहज अवस्थामा छैन । निजी क्षेत्र थला परेको अवस्था छ । बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरू अप्ठेरो अवस्थामा छन् । अहिलेसम्मकै ठूलो आर्थिक मन्दी आउन सक्ने आशंकाका कारण आम जनता त्रासमा देखिन्छन् । आर्थिक वृद्धिदर घट्दो क्रममा छ ।
यी चुनौतीका बीच सत्य, निष्पक्ष र निर्मम समाचार लेख्ने पत्रकार र मिडिया हाउसको आवश्यकता खड्किएको महसुस हामीले गरेका छौं । हाम्रो सानो तर इमान्दार प्रयाससँग समस्त पाठक, शुभेच्छुक र विज्ञापनदाताहरूले पवित्र उद्देश्यका साथ सहकार्य गर्नुहुनेछ भन्ने हामीले आशा गरेका छौं ।
हामी लोकतन्त्र, मानवाधिकार, पत्रकार आचारसंहिता र पत्रकारिताको विश्वव्यापी मान्यताबाट कदापी पछि हट्ने छैनौं । अन्जानमा हुने गल्ती कमजोरीको स्विकारोक्ति र तत्काल त्यसबाट सिकेर सच्चिने दिशामा अघि बढ्ने नै छौं । पाठकहरूलाई हामीले अनलाइनहरूको हूलमा फगत एक नयाँ अनलाइन थपिएको जस्तो खल्लो महसुस हुने खालको अवस्था आउन दिनेछैनौं ।
अन्त्यमा हामी फेरि हाम्रा सम्पूर्ण सहकर्मी, पाठकवृन्द, विज्ञापनदाता, विज्ञापन एजेन्सीलगायत सबै सहयोगी एवम् शुभेच्छुक महानुभावहरूलाई विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवसको उपलक्ष्यमा हार्दिक मंगलमय शुभकामना व्यक्त गर्न चाहन्छौं ।